Oficjalne zainaugurowano rozpoczęcie prac wiertniczych najgłębszego odwiertu geotermalnego na świecie. Jest to odwiert badawczo-eksploatacyjny Bańska PGP-4, zlokalizowany jednak już na terenie miejscowości Szaflary. W uroczystości udział wzięło wielu znakomitych gości: ministrowie, przedstawiciele parlamentu i NFOŚiGW, naukowcy oraz samorządowcy i szefowie wielu instytucji.
– Jest to dla nas mieszkańców gminy Szaflary, ale także dla mieszkańców Nowego Targu, jak i Podhala najważniejsza inwestycja w przyszłość. Wspomnę słowa św. pamięci profesora i przyjaciela szaflarzańskiej ziemi ministra Jana Szyszko, który mówił: „siedzimy na geotermalnym piecu, wystarczy się do niego podłączyć” – my to już wiemy i dlatego działamy zgodnie z tymi słowami – mówił wójt Rafał Szkaradziński, gospodarz wydarzenia, to bowiem gmina Szaflary jest inwestorem tegoż odwiertu geotermalnego. – Panowie ministrowie, drodzy parlamentarzyści jesteśmy gotowi choćby i dziś do budowy magistrali ciepłowniczej, jak i sieci we wszystkich 4 miejscowościach gminy Szaflary.
Wykonanie tegoż odwiertu jest bardzo ważne nie tylko dla gminy Szaflary i pobliskiego miasta Nowy Targ, ale dla całego Podhala. Dzięki inwestycji zostanie bowiem dokładnie i wnikliwie zbadany obszar niecki podhalańskiej pod względem występowania wód geotermalnych. Inwestycja zakłada wykonanie odwiertów na trzech poziomach. Pierwszym celem jest ok. 3,5 km, kolejnym ok. 5 km, a trzecim wykonanie odwiertu na głębokości ok. 7 km w głąb ziemi. Na każdej głębokości zostaną zbadanie parametry wody: temperatura, skład i wydajność. Prace mają trwać bez przerwy 7 dni w tygodniu 24 godziny na dobę do połowy 2024 roku. Po zebraniu danych, przeliczeniu wyników, zostanie podjęta decyzja z której głębokości pokładu będzie czerpana woda. – Pomoc obecnego rządu należy stale przypominać. Tak odważne projekty nie mogłyby się wydarzyć, gdyby nie pomoc wielu osób. Nie zapominamy o tym, że gdyby nie dofinansowanie 100% kosztów kwalifikowanych w kwocie 107 mln zł netto z NFOŚiGW to ta inwestycja nigdy by się nie wydarzyła – podkreślał wójt Rafał Szkaradziński, przypominając, że pomimo iż odwierty i spółka powstała na terenie gminy Szaflary blisko 30 lat temu, to tylko kilkadziesiąt domostw korzystało do tej pory z tego ekologicznego, bezpiecznego i co najważniejsze własnego zasobu energii.
Teraz się to zmieni gorąca woda geotermalna będzie wykorzystywana głównie do ogrzewania domów i innych obiektów. – Na terenie gminy Szaflary mamy już zaprojektowany sieci ciepłownicze z pozwoleniem na budowę dla ok. 1150 budynków w 25 dystryktach na terenie 4 miejscowości naszej gminy, a więc: Szaflar, Zaskala, Boru i części Bańskiej Niżnej. Miasto Nowy Targ ma zaprojektowaną magistralę z Bańskiej Niżnej do Nowego Targu. Tam planowane jest dostarczanie wody geotermalnej do nowotarskiego MPEC – wyjaśnia wójt Rafał Szkaradziński.
W wydarzeniu udział wzięli m.in.: wiceministrowie Klimatu i Środowiska Edward Siarka, Piotr Dziadzio i Ireneusz Zyska, senator Jan Hamerski, posłowie: Anna Paluch i Jan Duda, zastępca prezesa zarządu Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Michalski, prezes zarządu Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Kazimierz Koprowski, profesor PAN i prezes zarządu Polskiego Stowarzyszenia Geotermalnego Beata Kępińska, starostowie powiatu nowotarskiego Krzysztof Faber i tatrzańskiego Piotr Bąk oraz burmistrz Nowego Targu Grzegorz Watycha, radny powiatowy Jacek Król, przewodniczący Rady Gminy Szaflary Stanisław Wąsik oraz radni gminy Szaflary, a także powiatowy inspektor sanitarny Jolanta Bakalarz, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego Gabriela Przystał, prezes PEC Geotermia Podhalańska S.A. Wojciech Ignacok, prezes MPEC Nowy Targ Grzegorz Ratter, prezes zarządu UOS Drilling S.A. wykonawcy odwiertu Arkadiusz Biedulski, prezes zarządu Proinsol pełniącego nadzór i dozór nad wykonaniem odwiertu, dr Piotr Długosz, proboszcz Szaflar ks. Kazimierz Duraj, prezes OSP Szaflary i strażacy, sołtysi i mieszkańcy gminy Szaflary.
Gmina Szaflary liczy jednak, że prócz ogrzewania budynków wodą geotermalną uda się uruchomić pierwszą w Polsce elektrownię geotermalną. – Do tego potrzebujemy pozyskania wody o temperaturze ok. 160 stopni Celsjusza. Już teraz wiemy, że na głębokości ok. 3,5 km woda osiąga temperaturę od ok. 85 do ok. 90 stopni Celsjusza. Taka temperatura wody jest w sąsiednim odwiercie na terenie Geotermii Podhalańskiej – mówi wójt Rafał Szkaradziński. Elektrownie geotermalne działają w wielu krajach świata. Największe to: elektrownia Hellisheiði w Islandii (303 MW), The Geysers Fields w USA (908 MW), Larderello we Włoszech (420 MW) i Wairakei w Nowej Zelandii (293 MW). Z kolei do krajów o największej dynamice wzrostu zainstalowanej mocy geotermalnej wykorzystywanej do produkcji energii elektrycznej należą m. in. Turcja, Kenia, Indonezja, USA i Kostaryka.
A wszystko zaczęło się w 2015 roku. To wówczas wójt gminy Szaflary Rafał Szkaradziński rozpoczął starania o możliwość podłączenia domostw gminy Szaflary do istniejącej Geotermii Podhalańskiej, znajdującej się na terenie szaflarzańskiej gminy. Niestety wówczas okazało się, że Geotermia Podhalańska nie dysponuje odpowiednią mocą i nie ma środków na swój rozwój. Dlatego w 2016 roku narodził się pomysł wykonania nowych odwiertów. – Pojawiła się możliwość sfinansowania odwiertu badawczo – eksploatacyjnego z środków NFOŚiGW. Gmina Szaflary zakupiła od Geotermii Podhalańskiej dokumentację, dzięki której mogła aplikować o środki do NFOŚiGW. Po spotkaniach przedstawicieli gminy Szaflary, miasta Nowego Targu, nowotarskiego MPEC i Geotermii Podhalańskiej doszło ostatecznie do podpisania w październiku 2016 roku umowy pomiędzy tymi podmiotami. Zgodnie z umową planowano wykonać sieci ciepłownicze na terenie gminy Szaflary i miasta Nowy Targ. – tłumaczy wójt Rafał Szkaradziński.
Następnie gmina Szaflary złożyła wniosek do WFOŚiGW w Krakowie o dofinansowanie projektowani sieci ciepłowniczych, a Nowy Targ o projektowanie magistrali ciepłowniczej. Oba samorządy po otrzymaniu dofinansowania z WFOŚiGW w wysokości 85 procent rozpoczęły projektowanie. Gmina Szaflary – sieci ciepłowniczych, a miasto Nowy Targ magistrali. W tym samym czasie została podpisana umowa na wykonanie odwiertu badawczo – eksploatacyjnego z NFOŚiGW. – Pierwotnie otrzymaliśmy 45 mln zł netto. Firma, która wygrała przetarg na nasze zlecenie wykonała badania sejsmiczne i magnetoteluryczne. To na ich podstawie została zmieniona lokalizacja planowanego odwiertu i jego głębokości do 7 km przez głównego geologa kraju Mariusza Oriona Jędryska, który uznał, że przy okazji wykonywania odwiertu należy zbadać dokładniej nieckę podhalańską – mówi wójt Rafał Szkaradziński. To dlatego zdecydowano także o wykonaniu głębszego odwiertu. Wraz z tą zmianą konieczne były jednak dodatkowe fundusze. Tak więc gmina Szaflary podpisała aneks do umowy z NFOŚiGW, tym razem kwota opiewała na 107 mln zł netto. Wkrótce ruszył przetarg. Wygrała go firma UOS Drilling S.A. Umowa na wykonawstwo została podpisana w połowie 2022 roku. Firmie został przekazany plac budowy. Ze względu na trudny teren najpierw plac budowy musiał jednak zostać utwardzony, aby mogła na nim stanąć ok. 60 metrowa wieża wiertnicza, urządzenie nowoczesne i jedyne takie w Europie, sprowadzone ze Stanów Zjednoczonych. Wieża została uruchomiona końcem marca 2023 roku, prace zgodnie z harmonogramem zakończą się w połowie przyszłego roku, po zakończeniu wiercenia dane będą służyły do wykonania modelu matematycznego i modelu 3D niecki podhalańskiej.
– Czekamy na wyniki odwiertu, a teraz wraz z miastem Nowy Targ staramy się o pozyskanie funduszy na budowę magistrali ciepłowniczej. Fundusze planujemy pozyskać z Polskiego Ładu – mówi wójt Rafał Szkaradziński i dodaje, że dzięki osobistemu zaangażowaniu śp. Ministra Środowiska Jana Szyszko projekt został dofinansowany w 100% kosztów kwalifikowanych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Warto też przypomnieć, że dwa dni wcześniej odbyła się w Toruniu konferencja pn. „Geotermia dla rozwoju polskich miast i społeczności”, dotyczyła ona m.in. pomocy rządu dla samorządów, aby te mogły uniezależnić się od warunków zewnętrznych. Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa wówczas stwierdziła, że geotermia wpisuje się w suwerenność. Wspominała też, że to geotermia będzie filarem polskiej transformacji energetycznej, podkreślając, że jest to źródło, o które nie mamy dostępne w Polsce, bo mamy własne wody geotermalne. – Mamy wody geotermalne w ok. 80 procent kraju, jak wykazują badania – mówił w Szaflarach Edward Siarka, sekretarz stanu Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Pełnomocnik Rządu ds. Leśnictwa i Łowiectwa.
Tekst i fot: (BES)
http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06119_w-005.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06112_w-012.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06112_w-012-1.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06113_w-011.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06117_w-007.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06120_w-004.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06121_w-003.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06123_w-001.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06122_w-002.jpg|http://podh.naszekgw.pl/wp-content/uploads/2023/04/DSC06122_w-002-1.jpg
